Potrzeba przekwalifikowania, samorealizacji lub ciekawość świata? Czy można określić psychologiczne uwarunkowania osób stale kształcących się? Jak najbardziej. Według badań Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej osoby kształcące się przez cały czas charakteryzuje wysoka sumienność pozostająca w związku z niskim neurotyzmem, ponadto są one opanowane, obowiązkowe i silniej dążą do celu.
Urszula Sitnik, w ramach pracy magisterskiej w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej, zbadała psychologiczne aspekty ciągłego kształcenia się osób dorosłych. Pod naukową opieką dr hab. Hanny Bednarek, prof. SWPS, przebadała 100 osób (57 kobiet i 43 mężczyzn) z wykształceniem wyższym. Uczestników badania podzieliła na trzy grupy: permanentnie i umiarkowanie uczących się formalnie na studiach wyższych i podyplomowych oraz wcale nie doszkalających się.
Z podniesioną głową przez życie
Badania SWPS pokazały, że edukacji sprzyjają określone cechy osobowości, które pozwalają uczyć się efektywnie i ze świetnymi wynikami. Osoby podejmujące stałe i różnorodne aktywności umysłowe, takie jak studiowanie kolejnych, nowych kierunków na uczelniach wyższych charakteryzują się niskim poziomem neurotyzmu. – Takie osoby są mniej lękliwe, mniej nieśmiałe i mniej nadwrażliwe emocjonalnie, a jednocześnie charakteryzują się wysokim poziomem sumienności, obowiązkowości i dążenia do osiągnięć. Mają również wysokie poczucie własnej wartości, czyli wysoką samoocenę, która prawdopodobnie pozwala wierzyć w sukces kolejnych projektów edukacyjnych – tłumaczy Urszula Sitnik, autorka badania. Jakie wyniki osiągnęły osoby nie uczące się wcale? Okazało się, że osoby, które zakończyły edukację w wieku studenckim, nie kształcące się w wieku dojrzałym charakteryzują się przeciętym poziomem neurotyczności i sumienności.
Analiza wyników dowodzi również, że osoby permanentnie kształcące się mają dużą odporność w reagowaniu na silne emocje, dobrze radzą sobie w warunkach stresowych i nie załamują się w trudnych sytuacjach. – Osoby bezustannie uczące się dobrze reagują w sytuacjach wymagających dłuższego zaangażowania i wysiłku, świetnie radzą sobie w trudnych warunkach, realizując wytrwale zaplanowane działania – dodaje Urszula Sitnik.
Czy wytrwałości w planach edukacyjnych można się nauczyć? Wyniki badania pokazują, że tak. Zachowanie akceptujące oraz konsekwentne postępowanie obojga rodziców wobec dziecka wiąże się pozytywnie z podejmowaniem przez nie w przyszłości nieustannego rozwoju intelektualnego na różnych płaszczyznach. – Wymienione strategie rodzicielskie mogą sprzyjać kształtowaniu się takich cech w dzieciństwie, które następnie umożliwią ten rodzaj aktywności w dorosłości – argumentuje Urszula Sitnik.
Wyniki badania, według autorki mogą znaleźć praktyczne zastosowanie w doradztwie zawodowym, rekrutacji pracowników, coachingu oraz treningu umiejętności wychowawczych. – Są zawody, specjalności i branże wymagające ciągłego kształcenia się, bądź interdyscyplinarnych kwalifikacji. Pracodawca przy poszukiwaniu takiego profilu pracownika będzie wiedział, że są to osoby bardzo sumienne i lepiej radzące sobie w sytuacjach wzmożonego stresu. Określenie w procesie rekrutacji cech osobowości i temperamentu może wykazać zgodność z pożądanym profilem – mówi Urszula Sitnik. Dzięki takim cechom osobowości i zdobytemu wykształceniu doradca zawodowy może pomóc lepiej dopasować ścieżkę kariery, zdolność do przekwalifikowania się klienta wtedy gdy sytuacja rynkowa tego wymaga, a tym samym podnieść skuteczność swoich działań – podsumowuje Urszula Sitnik.
Autorka dodaje, że konfiguracja cech osób podejmujących permanentne kształcenie pozwala im wsłuchiwać się we własne potrzeby, dążyć do samorealizacji, nie bać się marzyć i te marzenia realizować.
