Do niedawna, za jedną z najlepszych metod szkoleniowych, uznawano scenki sytuacyjne jako formę odwzorowania pracowniczej rzeczywistości. Zauważa się jednak, że nawet bardzo dobrze przygotowane scenki, uwzględniające wiele możliwych czynników, nie są w stanie oddać uczestnikom szkolenia natury codzienności panującej w firmie, tymczasem właściwe odzwierciedlenie charakteru pracy , może stanowić o sukcesie (lub porażce) szkolenia, zwłaszcza kiedy na co dzień pracownik musi mierzyć się z pewnym poziomem stresu oraz różnymi emocjami.
Ponadto, taka metoda sprawdza się tylko do pewnego momentu. Obserwuje się, że wraz z rosnącą ilością szkoleń w jakich uczestniczyli pracownicy, przyzwyczajają się oni do poszczególnych form treningów. W tym momencie ich zachowanie może wynikać z zaadaptowania pewnych wzorów działania oraz kierowania się stereotypami „ułatwiającymi” przejście przez szkolenie. Ma to znaczący wpływ na wartość kursu, dlatego zaczęto szukać nowych, lepszych rozwiązań.
Człowiek gra od zawsze
Jednym z nich okazały się gry szkoleniowe. Jak wskazuje autor książek pt.„ Zakamarki marki” oraz „ Grywalizacja”, Paweł Tkaczyk, gry są nierozłącznie związane z naszą cywilizacją. Pierwsze gry planszowe odnalezione przez archeologów pochodziły ze starożytnej Mezopotamii; w Egipcie odnajdywano pozostałości po prymitywnych grach... naskrobanych na pomnikach, co mogłoby sugerować, że grali w nie znudzeni strażnicy. Od czasów starożytnych grano także w kości - rzymski cesarz Klaudiusz napisał nawet podręcznik dla graczy".
Gry są ważnym elementem życia człowieka i zapewniają dobrą zabawę, a przy okazji mogą czegoś nauczyć (przykładowo, szachy uczą m.in. myślenia strategicznego). Dlaczego więc nie znaleźć dla nich zastosowania w biznesie? Podczas konferencji „Wskaźniki w HRM”, która odbyła się 2 czerwca 2014 we Wrocławiu, próbowano odpowiedzieć na to pytanie. Poniżej przedstawiono wnioski wyciągnięte na podstawie prezentacji praktyków działu HR, którzy opowiadali o wykorzystaniu wskaźników w codziennej pracy.
Skuteczność gier szkoleniowych
Uczestnicy szkoleń oczekują nowatorskich rozwiązań trenerskich a gry szkoleniowe właśnie taką możliwość zapewniają. Są one projektowane z myślą o docelowej grupie, jak również rozwijaniu wybranych kompetencji, np. zarządzania, współpracy czy komunikatywności.
Według badań naukowych, które porównywały skuteczność różnych technik szkoleniowych, okazuje się, że największą przewagę miały gry. Należy zwrócić uwagę, że sama efektywność gry zależy w dużej mierze od uczestników a także od dokładnego określenia co chcemy uzyskać za pomocą tego narzędzia. Dlatego, przed wprowadzeniem gry biznesowej jako metody rozwoju pracowników, należy postawić sobie cel, jaki chcemy osiągnąć i zweryfikować, czy będzie to odpowiednie narzędzie.
Czym przeważa gra szkoleniowa nad tradycyjnymi formami edukacyjnymi?
Za najważniejsze cechy należy podać m.in.:
· Większe zaangażowanie uczestników treningu – co oznacza, że mają oni swobodę eksperymentowania a także możliwość uczenia się przez zabawę.
· Większy próg zapamiętywania, a to z kolei pozostaje w słuszności z teorią, że lepiej zapamiętujemy będąc w skrajnych stanach emocjonalnych (szczęśliwy – smutny).
· Większa efektywność współpracy z zespołem - gra buduje wzajemne zrozumienie, zaufanie i wspólną odpowiedzialność.
· Możliwość doświadczenia autentycznych emocji. Oznacza to, że przeżywamy prawdziwe emocje, od złości i frustracji po zadowolenie - w sytuacji wydawać by się mogło raczej oderwanej od rzeczywistych warunków.
Przykład gry biznesowej
Spectrum gier jest szeroki, mogą być one oparte na interakcjach międzyludzkich lub na aplikacji komputerowej. A zatem ich charakter jest zarówno rozrywkowy i edukacyjny a zastosowanie odnajdą zarówno w wojsku jak i w przedszkolu.
Jak zatem może wyglądać taka gra?
Prelegenci konferencji podczas praktycznej części prezentacji pokazali uczestnikom przykładową grę mającą na celu uświadomienie wyższości działań planowanych nad chaotycznymi. Podczas zaprezentowanego eksperymentu szkolenia, uczestnicy zostali poproszeni o zbudowanie z klocków Lego bazy na Marsie. Zadanie realizowano w dwóch wariantach: bez planu budowy oraz z planem. Okazuje się, że podczas pracy bez planu budowy komunikacja i organizacja pracy była chaotyczna. Uczestnicy przekrzykiwali się nawzajem, obowiązki nie były równomiernie rozłożone a budowla powstawała chaotycznie. Natomiast w wariancie drugim, podczas pracy z projektem budowy, został wyłoniony lider grupy a efekty działań można było bardzo szybko zauważyć.
Wartością dodaną gry biznesowej jest niewątpliwie to, że wnioski wyciągane są na podstawie własnych doświadczeń uczestników, co sprawia, że są one lepiej zapamiętywane, niż wiedza przekazana przez kogoś innego. W tym wypadku uczestnicy gry zauważyli, że praca z dobrym planem wpływa na polepszenie organizacji pracy, umożliwia jasny podział obowiązków i znacznie skraca czas (nawet dwukrotnie) realizacji projektu. Ponadto zwiększa motywację do wykonywania zadania – planowanie ma sens tzn. uczestnicy projektu są bardziej zmotywowani wiedząc co mają robić ale również widząc jak ich praca w projekcie wpływa na efekt końcowy.
Lidia Sałek, Małgorzata Pająk, Experum HR