Latem tego roku wystartował resortowy program „Twoja kariera – Twój wybór” skierowany do ponad 3 tys. młodych ludzi, którzy nie przekroczyli 30 lat i po raz pierwszy zarejestrowali się jako bezrobotni. Projekt jest realizowany w 23 powiatach, do końca 2014 roku. Jego koszt to ok. 40 mln złotych. To jeden z testów, który ma posłużyć do zreformowania urzędów pracy.Na spotkaniu ze starostami i przedstawicielami samorządów, które wezmą udział w pilotażu, minister Władysław Kosiniak-Kamysz tłumaczył, że chodzi o sprawdzenie skuteczności nowych form wspierania młodych: indywidualnego podejścia do każdej osoby, spersonalizowanego jej wspierania oraz nowych narzędzi – bonów stażowych, szkoleniowych, przesiedleniowych oraz bonów dla pracodawców, którzy zatrudnią absolwentów wyższej uczelni. Ma służyć do sprawdzenia tych instrumentów ? nakierowanych na zwiększanie aktywności, samodzielności i mobilności młodych ? w praktyce. Minister, który w sierpniu skończył 31 lat przyznał, że pilotaż jest dla niego szczególnie ważny, bo dotyczy ludzi z jego pokolenia.
Wymagana efektywność
Udział w resortowym pilotażu jest dobrowolny. Oznacza to, że młodzi bezrobotni, którzy z jakichś względów odmówią uczestnictwa w nim, nie stracą statusu bezrobotnych. Choć będzie prowadzony do końca 2014 r., to już z końcem 2013 r. rozdysponowane zostaną wszystkie środki na jego realizację.– Podstawowe pytanie, na jakie muszą odpowiedzieć sobie publiczne służby zatrudnienia brzmi: jak zapewnić większą efektywność działań? Ten program pomoże nam znaleźć odpowiedź – zapowiada Jacek Męcina, sekretarz stanu w ministerstwie pracy i polityki społecznej.
W każdym z powiatowych urzędów pracy biorących udział w pilotażu wyłoniono dwie grupy młodych bezrobotnych – jedna bierze udział w programie i korzysta z nowych form wsparcia, a druga jest obsługiwana w dotychczasowy sposób. Po zakończeniu programu będzie można wyciągnąć wnioski i przekonać się, czy testowane formy wsparcia są skuteczniejsze od dotychczasowych oraz o ile mogą poprawić efektywność pomocy świadczonej młodym bezrobotnym. Przyjmuje się, że efektywność nowych form wsparcia nie powinna być mniejsza niż 60 procent.
– Jeśli po zakończeniu pilotażu okaże się, że nowe narzędzia wspierania młodych bezrobotnych sprawdziły się zgodnie z założeniami i przewyższyły efektywnością metody dotychczas stosowane, to resort zaproponuje nowelizację przepisów, która umożliwi stosowanie ich na stałe – tłumaczy Hanna Świątkiewicz-Zych, dyrektor departamentu rynku pracy w MPiPS.
Narzędzia wsparcia
Program „Twoja kariera – Twój wybór” zakłada, że każda osoba uczestnicząca ma opiekuna, który tworzy dla niej indywidualny plan działania (IPD).– Opiekun i uczestnik pilotażu będą kontaktować się telefonicznie, mailowo i osobiście, tak by wspólnie realizować punkty określone w IPD oraz osiągnąć cel, którym jest znalezienie pracy – tłumaczy Magdalena Morze z PUP w Poznaniu.
W praktyce, bezrobotny ze swoim doradcą mają wspólnie zadecydować, czy potrzebne jest jedynie skorzystanie z pośrednictwa pracy czy też dalsza edukacja, np. na szkoleniu, stażu, w szkole policealnej, albo na studiach podyplomowych. Niemniej, młodzi biorący udział w programie, muszą wykazać się inicjatywą – nie mogą czekać na to, co im urząd pracy zaproponuje, lecz mają sami szukać sobie miejsca pracy, stażu, czy odpowiedniej dla nich ścieżki szkoleniowej. Opiekun ma im jedynie pomagać, a będzie miał do dyspozycji wiele narzędzi wspomagania.
Pilotaż przewiduje wspieranie uczestników m.in. miesięcznymi bonami stażowymi – 956 zł przez pół roku dla stażysty i 1,5 tys. zł dla pracodawcy, który go zatrudni na następne sześć miesięcy; bonami szkoleniowymi w wysokości 3 596 zł (przeznaczonymi na kursy podnoszące kwalifikacje); bonami na kształcenie zawodowe i policealne oraz studia podyplomowe o wartości 7 172 złotych. Innym ważnym instrumentem są bony na zasiedlenie, skierowane do tych, którzy znaleźli pracę poza stałym miejscem zamieszkania i chcą się przeprowadzić.
– Wartość bonu na przesiedlenie wynosi 5 tys. złotych. Przyznawany jest na wniosek osoby bezrobotnej. Zgłoszenie musi zawierać informacje (np. oświadczenie przyszłego pracodawcy) uprawdopodobniające zatrudnienie na umowę o pracy lub podjęcie pracy zarobkowej w nowym miejscu, oddalonym co najmniej 80 km od dotychczasowego miejsca zamieszkania. Bezrobotny, który skorzysta z tego bonu będzie też zobowiązany udokumentować, że pracuje poza miejscem stałego zamieszkania przez co najmniej 6 miesięcy – tłumaczy Magdalena Morze z PUP w Poznaniu.
Ukierunkowane działania
Podstawą działań w pilotażu jest zdefiniowanie: komu i jaka pomoc jest potrzebna. W ten sposób już na starcie dochodzi do oddzielenia osób, które szukają pracy ? od tych, które nie są zainteresowane aktywizacją zawodową, a jedynie chcą zdobyć ubezpieczenie zdrowotne, przysługujące bezrobotnym zarejestrowanym w urzędzie pracy. Efektem jest więc lepsze adresowanie przez urzędy pracy narzędzi wsparcia i indywidualnej pomocy, co z kolei budzi uzasadnione oczekiwanie na wyższą efektywność współpracy z bezrobotnymi.– Na pochwałę zasługuje to, że program ma docelowo zmienić charakter funkcjonowania urzędów pracy ? z dotychczasowego ściśle biurowo-administracyjnego na doradczy, co z pewnością wpłynie na silniejszą aktywizację zawodową młodych – ocenia Wioletta Żukowska, ekspert Pracodawców RP. – Trzeba podkreślić, że skutki bezrobocia młodych są
o wiele groźniejsze niż w przypadku innych grup wiekowych. Im później młody człowiek podejmuje pracę, tym trudniej mu się odnaleźć na rynku pracy, a brak zatrudnienia to również bariera dla realizowania się na innych płaszczyznach, np. założenia, czy powiększenia rodziny – dodaje ekspert.
Krzysztof Polak
Pilotaż „Twoja kariera – Twój wybór” jest prowadzony w następujących powiatach:
– ząbkowickim (woj. dolnośląskie),
– golubsko-dobrzyńskim (woj. kujawsko-pomorskie),
– kraśnickim (woj. lubelskie),
– nowosolskim (woj. lubuskie),
– sieradzkim (woj. łódzkie),
– nowosądeckim (woj. małopolskie),
– w mieście Radom (woj. mazowieckie),
– nyskim (woj. opolskie),
– jarosławskim (woj. podkarpackie),
– grajewskim (woj. podlaskie),
– chojnickim (woj. pomorskie),
– częstochowskim (woj. śląskie),
– ostrowieckim (woj. świętokrzyskie),
– nowomiejskim (woj. warmińsko-mazurskim),
– konińskim (woj. wielkopolskie),
– choszczeńskim (woj. zachodniopomorskie),
– kazimierskim (woj. świętokrzyskie),
– dąbrowskim (woj. małopolskie),
– suwalskim (woj. podlaskie),
– brodnickim (woj. kujawsko-pomorskie),
– wałbrzyskim (woj. dolnośląskie),
– mieście Poznań (woj. wielkopolskie),
– mieście Kraków (woj. małopolskie).
